Solidariteit nu!

De grote stroom vluchtelingen die door de wrede oorlogen in het Midden Oosten huis en haard moeten verlaten zagen we tot voor kort alleen op Tv. Ze waren ver weg en we hadden echt met ze te doen. Het gaat om mensen. Mensen die alles achter moesten en móeten laten in een uiterste poging in een cruciale levensbehoefte te voorzien: veiligheid. Het is belangrijk om te benoemen dat het géén gelukszoekers zijn. Miljoenen mensen zetten hun leven en dat van hun kinderen niet op het spel tijdens levensgevaarlijke barre tochten uit louter economische motieven.

De buurlanden van Syrië hebben inmiddels miljoenen vluchtelingen opgevangen. Helaas ontbreekt nog steeds de internationale solidariteit bij de enorme humanitaire opgave om deze mensen in menswaardige omstandigheden in de regio op te kunnen vangen. In de loop van jaren is de druk in die regio en op de vluchtelingen zo groot geworden dat een deel van hen een levensgevaarlijke tocht onderneemt. Ze zoeken, vaak overgeleverd aan mensensmokkelaars, een veilige haven in West Europa. En dagelijks sterven er tientallen, soms zelfs honderden vluchtelingen in gammele bootjes of totaal ongeschikte vrachtwagens. Dit alles vormt inmiddels een drama dat zijn weerga niet kent. De beelden van aangespoelde kinderlijken overspoelen ons de laatste dagen. Sommige regeringsleiders willen hun leger inzetten om mensen die juist voor legers vluchten tegen te houden. Mensen die het toch lukt Europa te bereiken worden aan de grenzen tegengehouden en zien vreselijk af, zonder enige hulp of beschutting, soms dagenlang. Alsof ze een veilige plek hebben om naar terug te kunnen. Dat doet pijn, heel veel pijn.

Naast deze pijn voel ik ook frustratie en boosheid. Past dit plaatje binnen de zo bejubelde Europese waarden? Hoe heeft het zover kunnen komen en is dit nu van de ene op de andere dag ontstaan? Of konden we dit zien aankomen?

In Ede hebben wij het wél zien aankomen. Voor ons was dat de reden om al een jaar geleden, in september 2014 raadsvragen over dit onderwerp te stellen. En om in november 2014 een motie in te dienen om te onderzoeken of we in en met onze gemeente een bijdrage aan de opvang kunnen leveren. Maar die vraag is achterhaald en we weten wat ons nu te doen staat: we moeten een deel van de inmiddels tienduizenden die Europa hebben bereikt op een humane en beschaafde wijze op vangen. Net zoals we de zesduizend Belgen in de Eerste Wereldoorlog op de hei hebben opgevangen, de vele Hongaren in 1956 en de vluchtelingen uit de Balkan die we ook een veilige haven hebben geboden.

Eerste opvang bieden is wat mij betreft geen keus maar een humanitaire plicht. Eerst levens redden en daarna discussiëren of en hoelang ze waar mogen blijven. Het mag duidelijk zijn dat voor ons mensenlevens en welzijn hogere prioriteit hebben dan kostenplaatjes, quota’s en de vele bureaucratie die daar bij komt.

Gelukkig zijn veel mensen wél solidair met mensen in nood. Burgers zijn spontane acties gestart en er is een breed draagvlak voor de opvang van asielzoekers, ook in de Edese gemeenteraad. De burgemeester was al met onze motie aan de slag en deze roep om actie zal een steun in de rug zijn voor zijn inzet.

We spannen ons nu in voor de eerste ‘noodopvang’ van de mensen die ons land als asielzoekers binnen komen. Daarna volgt een asielprocedure waarin wordt bepaald wie er mogen blijven. Deze mensen krijgen een verblijfsstatus en zijn dan officieel vluchteling. Daarna worden deze mensen volgens een vaste verdeelsleutel verdeeld over alle Nederlandse gemeenten, die voor huisvesting en ondersteuning bij het ‘leren leven’ in hun nieuwe woonplaats zorgen. De mensen die we nu opvang in Ede willen bieden zullen dan ook vaak later elders in Nederland terecht komen. Toch zal een deel van hen in Ede blijven of vluchtelingen uit opvang in andere gemeentes zullen in Ede gehuisvest worden. Dat zijn de regels.

Wij pleiten er al een jaar voor om de impact van permanente vestiging tijdig in te schatten en passende maatregelen te nemen om bijvoorbeeld de gevolgen voor Edese woningzoekenden te minimaliseren. Vluchtelingen die na verblijf in een asielzoekerscentrum naar Ede komen hebben niets en komen in sociale huurwoningen, waar er al veel te weinig van zijn en waar al een lange wachtlijst voor is. Een oplossingsrichting zou het ombouwen van leegstaande (kantoor)panden tot goedkope huurwoningen kunnen zijn, evenals het plaatsen van tijdelijke prefab woningen. De ouderen in verzorgingshuis De Klinkenberg wonen voor een periode van 5 jaar in zo’n prefab gebouw en dat voldoet uitstekend. Naast huisvesting is meer nodig. Er moet aandacht zijn voor integratie, scholing etc. Als we nu creatief denken en handelen kunnen we vluchtelingen opnemen in onze gemeente zonder negatieve gevolgen.

Tot slot neem ik u graag mee naar 2020: “De oorlog in Syrië is voorbij, de mensen keerden terug en de wederopbouw is in volle gang. In Ede heerst een gevoel van voldoening en trots. In moeilijke tijden hebben deze mensen-in-nood bij ons kunnen schuilen…”