Zonder dogma’s solidair in opvang ontheemden

Deze week is de beslissing gevallen: de drie beoogde AZC-locaties in Ede worden niet gerealiseerd.

De PvdA-fractie heeft in november 2014 de vluchtelingenproblematiek op de politieke agenda gezet. Dat heeft in 2015 geleid tot de noodopvang op de voormalige kazerneterreinen en het proces in gang gezet om voor 900 vluchtelingen drie AZC-locaties aan te wijzen. Dat deze nu, met een verminderde instroom van asielzoekers in ons land niet doorgaan is deels begrijpelijk. Maar we blijven pleiten om de opvang voor ontheemden te borgen in onze samenleving. Immers:  We weten allemaal dat de vraag naar opvang opeens weer explosief  kan toenemen: omdat  de opvang van in in inmiddels elders in Europa gestrande mannen, vrouwen en kinderen alsnog op gang komt of omdat rampen in ons land of daarbuiten mensen van huis en haard kunnen  verdrijven.

De aanleiding voor onze actie in 2014 was de constatering dat wereldwijd het aantal vluchtelingen explodeerde. We waren er van overtuigd dat een deel van deze mensen naar Europa zou komen. Onze oproep kreeg gelukkig een breed draagvlak in de Edese gemeenteraad en de noodopvang werd snel gerealiseerd.  Enkele honderden  asielzoekers vonden hier na een vaak traumatische tocht een veilige plek. Kinderen konden vrijwel direct weer naar school en veel vrijwilligers zetten zich in om de vluchtelingen te ondersteunen door te sporten, kleding in te zamelen, samen te eten, etc. Daar mag Ede trots op zijn.

De hoge nood maakte dat onze wens verder reikte  dan de noodopvanglocatie. Wij wilden graag een structurele bijdrage leveren aan de vluchtelingenproblematiek middels een AZC. Een wens waar de gemeente voortvarend mee aan de slag is gegaan. De mislukte poging om in Otterlo een AZC te vestigen was een harde les. Het heeft ons vooral geleerd dat zelfs bij hoge nood zulke gevoelige zaken niet te snel geregeld kunnen worden. En bovenal dat de inwoners er vanaf dag één bij betrokken moeten worden. In de “herkansing” is een zorgvuldig proces met intensief  overleg met omwonenden en belanghebbenden doorlopen met als uitkomst een AZC in Ede verspreid over drie locaties.

Zorgvuldigheid is belangrijk, maar kost tijd. In de tijd die intussen is verstreken is de urgentie voor meer grootschalige opvang afgenomen. Er is zelfs een overschot aan AZC capaciteit ontstaan. Rond lopende processen, als in Ede, was er de afgelopen maanden veel onduidelijkheid. Gezien de maatschappelijke impact en de betrokkenheid van veel burgers en instanties was deze onzekerheid ongewenst. Op 19 september jl. heeft  het COA na overleg aan de regionale overlegtafel besloten geen gebruik meer te maken van het Edese aanbod. Dit besluit wekt aan de ene kant bitterheid op en teleurstelling, omdat er na een zeer zorgvuldig proces een redelijk gedragen besluit was genomen en wij in Ede zeer  gemotiveerd waren onze bijdrage te leveren.  Aan de andere kant weten we waar nu in Ede aan toe zijn.

Dat de urgentie op dit moment  verdwenen is wil helaas niet zeggen dat het vluchtelingenprobleem ook is verdwenen. De oorlogen in Syrië en Irak zijn helaas nog steeds hevig en nog altijd uitzichtloos. Gezien de onenigheid tussen Turkije en de EU over de naleving van de overeenkomst over de opvang en hervestiging van vluchtelingen kan de urgentie zomaar weer hoog zijn.  Als in de toekomst weer een enorme vluchtelingenstroom deze kant opkomt, zal de PvdA in Ede, zonder twijfel, weer solidair zijn en de verantwoordelijkheid die daarbij hoort weer nemen.

Door deze  ontwikkelingen van toe- en afnemende noodzaak om mensen in nood in ons land op te vangen komt de PvdA Ede tot de conclusie dat Nederland zich veel beter structureel moet voorbereiden op dit soort vraagstukken. Concreet stellen we ons voor om gebouwen en/of gronden, verspreid over het land aan te wijzen als opvanglocatie voor grote groepen mensen. Niet alleen voor vluchtelingen, zoals nu, maar ook voor mensen die in verband met een natuurramp of andere ellende in grote getale opgevangen moeten worden. Deze aanpak kent veel voordelen: de locaties kunnen in alle rust en met oog voor alle betrokkenen vastgesteld worden, locaties kunnen snel in gebruik genomen worden en de (totale) capaciteit kan flexibel aangepast worden.